ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe to sytuacja kiedy u chorego na przemian pojawiają się objawy manii i depresji. W pierwszym etapie osoba czuje się wspaniale, tryska euforią i „może przenosić góry”, następnie następuje dramatyczne pogorszenie nastroju, wszystko wydaje się być pozbawione sensu, pojawia się apatia, poczucie beznadziei i smutek. I tak na przemian, z tym że okresy depresji są zazwyczaj znacznie dłuższe. Czasem zapalnikiem wywołującym zaburzenie jest stresująca sytuacja życiowa czy kryzys, choć nie jest to czynnik konieczny. Osoby z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi (inaczej maniakalno – depresyjnymi) w swoich zachowaniach i uczuciach wykraczają znacznie poza ramy normy. Czasem przejściu ze stanu maniakalnego do depresji towarzyszy okres normalnego funkcjonowania. Stany takie mogą trwać od kilku dni do kilku miesięcy a nawet lat. Życie „na biegunach” bywa niezwykle uciążliwe a często wręcz niebezpieczne. Osoby będące w stanie manii często podejmują wiele ryzykownych zachowań.
Zaburzenie pozostawione bez leczenia prowadzi do coraz częstszych i długotrwałych stanów depresyjnych.
W leczeniu stosuje się leki stabilizujące nastrój, ale najlepsze efekty przynosi podawanie leków wraz z psychoterapią.
NERWICA
Nerwice obejmują szerokie spektrum objawów i zachowań. Należą do nich zaburzenia lekowe, fobie, zaburzenia adaptacyjne (związane z przystosowanie się). Nerwica zazwyczaj nie ujawnia się od początku w całej okazałości. Rozwija się stopniowo ujawniając coraz więcej objawów. Pojawiają się trudności somatyczne jak bóle brzucha, migreny, problemy z trawieniem, omdlenia czy ciągłe poczucie zmęczenia. Przyczyną nerwic jest najczęściej kombinacja wymagań społecznych (praca, związek), traumatycznych przeżyć oraz czynników biologicznych. W nerwicy może się pojawić swoisty przymus wykonywania pewnych czynności lub niemożność powstrzymania się od czynności czy natrętnej myśli. Częstym objawem jest poczucie, że inni ludzie – szczególnie bliscy, są przeciwko danej osobie.
Najczęstsze objawy somatyczne w nerwicy:
Nerwicę warto leczyć psychoterapią czasem przy wsparciu środków farmakologicznych.
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Osobowość jest czymś co odróżnia nas od innych ludzi. Jest to zespół cech zakorzenionych głęboko w psychice jednak podlegających pewnym zmianom. Cechy te przejawiają się (wpływają) na zachowanie człowieka.
Zaburzenia osobowości charakteryzują się znaczącą odmiennością w porównaniu z przyjętym w danej kulturze sposobem myślenia, zachowania, odczuwania a przede wszystkim odnoszenia się do innych. Często wiąże się z nieadekwatną intensywnością emocji oraz zachowań, trudnością w panowaniu nad impulsami i popędami, oraz nieodpowiedniemu postępowaniu w sytuacjach międzyludzkich. Te wzorce zachowań są powodem dużego cierpienia dla osoby która je przejawia, są one jednak głęboko zakorzenione, trwałe i mało elastyczne.
Istnieje zgodność poglądów co do tego, iż podstawową forma leczenia większości zaburzeń osobowości jest długoterminowa terapia, leczenie farmakologiczne przynosi jedynie tłumienie zachowań agresywnych.
BORDERLINE – OSOBOWOŚĆ Z POGRANICZA
Jest to typ osobowości który charakteryzuje się silnym niestabilnym obrazem siebie, wahaniami nastroju, napadami intensywnego gniewu, ogromnym lękiem przed odrzuceniem, działaniami autoagresywnymi oraz chronicznym poczuciem pustki. Ten typ zaburzenia mieści się niejako pomiędzy zaburzeniami psychotycznymi (schizofrenicznymi) a zaburzeniami neurotycznymi (nerwice) – stąd nazwa „z pogranicza”.
W tym typie zaburzenia pojawia się często lęk z jednej strony przed „pochłonięciem” przez drugą osobę a z drugiej strony lęk przed porzuceniem przez nią. Towarzyszy temu silne napięcie emocjonalne a co za tym idzie próby samobójcze, okaleczenia, przemijające urojenia prześladowcze. Inne częste objawy to zaburzenia nastroju (głównie depresyjne), natręctwa oraz objawy różnych chorób somatycznych. Nierzadko występują również tendencje do nadużywania substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki), zaburzenia odżywiania oraz perwersje seksualne.
Zaburzenie to wymaga długoletniego leczenia psychoterapią, niekiedy również czasową hospitalizacją.
PSYCHOZA
Psychoza jest jednostką chorobową w której dochodzi do zmiany postrzegania rzeczywistości w jakiej znajduje się pacjent
– z „normalnej” odbieranej przez osoby zdrowe na rzeczywistość chorobową. Kiedy mówimy potocznie, że ktoś „zwariował” lub „stracił zmysły” prawdopodobnie mamy na myśli psychozę. Jest to stan umysłu w którym Pacjent doznaje silnych zakłóceń w percepcji (postrzeganiu) otaczającego świata. Sposób myślenia ulega zazwyczaj całkowitej dezorganizacji. Osoba, która znajduje się w stanie psychozy posiada przekonanie o realności swoich przeżyć i wydaje się jej, że funkcjonuje normalnie. Istotą psychozy jest brak krytycyzmu wobec własnych, nieprawidłowych spostrzeżeń i osądów. Chory doświadcza zjawisk o charakterze wytwórczym do których należą m. in. omamy (halucynacje), oraz urojenia. Mózg „wytwarza” nieistniejące doznania zmysłowe oraz fałszywe przekonania. Do najczęstszych psychoz należą: halucynozy ( np. halucynoza alkoholowa), paranoje, schizofrenia. Psychozy mogą wystąpić w manii, depresji, u osób zatrutych, po użyciu narkotyków, u osób ciężko chorych na choroby np. przykład nerek, wątroby lub na choroby mózgu, u osób nadużywających alkoholu. Chorzy często muszą być hospitalizowani ze względu na niebezpieczeństwo jakie mogą stwarzać dla siebie oraz innych.
Leczenie psychoz jest złożone, po hospitalizacji chorzy nadal pozostają pod opieką lekarza, podaje się leki oraz wspiera leczenie psychoterapią oraz socjoterapią aby pomóc danej osobie normalnie funkcjonować w społeczeństwie.